Z Xi’an do Sławkowa: kolejowa nadzieja handlowa?
Do Polski dojechał pierwszy, kontenerowy pociąg z Chin - poinformowała spółka PKP Linia Hutnicza Szerokotorowa (LHS). 9,5 tysiąca kilometrów z Xi’an do Euroterminalu w Sławkowie na Śląsku intermodalny skład pokonał w 12 dni - o dzień krócej niż planowano i o prawie trzy razy szybciej od podróży statkiem. Połączenie jest alternatywą dla drogi morskiej i dla kolejowego korytarza transsyberyjskiego.
Wiozący 45 kontenerów pociąg wyruszył ze środkowych Chin 24 grudnia, przeciął Kraj Środka, Kazachstan, Rosję, Ukrainę i w niedzielę rano (6 stycznia) wjechał do Polski przez przejście graniczne w Izovie - Hrubieszowie. Wieczorem tego samego dnia ładunki dotarły do oddalonej o 420 kilometrów stacji końcowej - Sławków LHS. Wczoraj odbyło się tam oficjalne przyjęcie pociągu a teraz trwa przeładunek towaru.
- Uruchamiamy trasę, która jest krótsza od szlaku morskiego i znacznie tańsza od transportu lotniczego. Wpisuje się w potrzeby spedytorów i gestorów ładunków, którzy chcą uniknąć długotrwałego transportu morskiego, ominąć kolejki do załadunku w azjatyckich portach, sprawnie pokonać granicę z Unią Europejską i zapewnić dostawy ładunków "just-in-time" - mówił Zbigniew Tracichleb, prezes zarządu PKP LHS.
Liczące 13 milionów miasto Xi’an, z którego wyruszył intermodalny pociąg, to dawna stolica Chin i początek historycznego Jedwabnego Szlaku. W pobliżu miasta mieści się mauzoleum Pierwszego Cesarza ze słynną, Terakotową Armią. Teraz jest to ważny ośrodek gospodarczy z rozwiniętym przemysłem IT, maszynowym i hutniczym. Xi’an jest najszybciej rozwijającym się portem śródlądowym i centrum logistycznym na Nowym Jedwabnym Szlaku.
Euroterminal Sławków, nieopodal Dąbrowy Górniczej, to nowoczesny terminal kontenerowy - najbardziej wysunięte na wschód miejsce Unii Europejskiej do którego dochodzi z Chin szeroki tor kolejowy. Dzięki niemu towary nie muszą być przeładowywane na granicy z UE. Z Euroterminalu rozchodzi się sieć stałych połączeń z miastami w Polsce i Europie, m.in. w Niemczech i we Włoszech, którymi mogą jeździć 950 metrowej długości składy - najdłuższe pociągi kontenerowe w Europie. - To hub logistyczny, posiadający duże możliwości dalszej dystrybucji ładunków z Chin oraz ich koncentracji i wysyłki w drogę powrotną - wyjaśnił Dariusz Sikora, członek zarządu ds. handlu i eksploatacji PKP LHS.
Zwiększanie własnych przewozów towarowych z Chin jest jednym z celów polityki transportowej Rosji. Chce to jednak robić z pominięciem terytorium Polski. Przed rokiem umowę zawarły RŻD - rosyjska spółka kolejowa i niemiecka Deuche Bahn Cargo. Chcą przewozić towary z Chin do portów w Kaliningradzie i Petersburgu, a stamtąd będą transportowane statkami do Rostoku i dalej przewożone do krajów UE. Sławków jest alternatywą dla kolejowego Nord Stream 2. Tam bowiem rozpoczyna się nie tylko połączenie z Krajem Środka ale też LHT jest również początkiem Międzynarodowej Transkaspijskiej Trasy Transportowej TMTM. Middle Corridor prowadzi z Chin, przez Kazachstan, Morze Kaspijskie, Azerbejdżan, Gruzję, Morze Czarne i Ukrainę. Obecnie TMTM może realizować przeładunki na poziomie około 280 tysięcy TEU rocznie (twenty-foot equivalent unit - jednostka pojemności będąca równoważnością kontenera o długości 20 stóp). Jak informuje PKP, w 2020 roku koleje kazachskie chcą przetransportować z Chin do Europy 800 tys. kontenerów.
Tamtędy też prowadzi korytarz transportowy "Południe - Zachód" South - West Route" - nowy transkontynentalny projekt kolei polskich, ukraińskich, azerbejdżańskich, gruzińskich i irańskich. Jego celem jest realizacja przewozów pomiędzy UE a Ukrainą, Gruzją, Azerbejdżanem przez Iran do Indii. Łączna długość korytarza wynosi 7 654 km. Trasa ta jest trzykrotnie szybsza od drogi morskiej oraz krótsza o ponad 1000 km od alternatywnego korytarza lądowego biegnącego przez terytorium Rosji.
Uruchomienie połączenia z Chin było poprzedzone kilkuletnimi przygotowaniami. Jak poinformowała spółka PKP Linia Hutnicza Szerokotorowa (LHS), operator terminalu w Sławkowie, projekt jest realizowany przez spółkę PKP LHS, Xian Free Trade Port Construction and Operation Co oraz partnerów z Kazachstanu. Autorzy projektu liczą, że pociągi intermodalne przyjeżdżać będą do Sławkowa średnio co 10-12 dni - tyle bowiem trwa podróż z Chin. Dla porównania, towary wysyłane drogą morską z Szanghaju trafiają do Gdańska po 32-34 dniach.
Wymiana między Polską z Chinami jest nierównomierna. Eksport do Chin stanowi zaledwie 1 proc. towarów wysyłanych przez polskie firmy. Jak wynika z danych GUS, w 2018 wyniósł on 5 mld 370 mln dolarów. Import z Kraju Środka to ponad 12 proc. Towarów sprowadzanych z zagranicy. Przed rokiem jego wielkość osiągnęła 40 mld dolarów. Chiny są drugim po USA partnerem handlowym Unii Europejskiej. W 2017 roku wymiana handlowa wyniosła 573 mld euro, czyli 15,3 proc. całego, zagranicznego obrotu.
Ewa Wysocka
